Avrupa’da anaokulu ücretleri ailenin gelirine göre belirleniyor: Az kazanan az çok kazanan çok ücret ödüyor

Özel okul ücretleriyle ilgili tartışmalara anaokulu velileri de katıldı. Çünkü içlerinde lise hatta vakıf üniversitelerinin öğrenim ücretleriyle yarışan, yıllık ücreti 800 bin TL’ye ulaşanlar dahi var.

Milliyet’in 19 Ağustos 2023’te “Servet yuvası” başlığıyla da gündeme getirdiği özel anaokullarının bazılarında 2023-2024 eğitim öğretim yılında ücretler 500 bin TL’yi geride bırakmıştı. Bu rakamlar çoğunlukla yabancı öğrencilere eğitim veren uluslararası okullara ait.

Örneğin Türk öğrencileri de kabul eden The British International School’un ücreti ise 490.638 TL’ydi. Okul, 2024-2025 eğitim-öğretim yılı ücretini açıkladı. Buna göre 1 Mart’a kadar kayıt yaptıracak öğrenciler 22.100 dolar yani 670.956 TL ödeyecek. Taksit yapılması durumunda ücret 25.550 dolar yani 775.698 TL. Okulun 1.250 dolar başvuru ücreti bulunuyor. Yine anne karnında sıraya girilmesiyle bilinen Hisar Okulları 380.689 TL, ENKA Okulları 365.494 TL’yi aşan anaokulu ücretleriyle içinde bulunduğumuz eğitim yılında zirveyi paylaşanlar arasında. Bu okullar da 2024-2025 eğitim öğretim yılı için en az yüzde 50 zam yapsa anaokulu ücretleri 500 bin TL’yi aşacak.

‘YURT DIŞINDA OKUTURUM’

Astronomik rakamlarla eğitim veren anaokullarının sayısı çok fazla değil. Ücretler genel olarak il, ilçe hatta mahalleye göre değişiyor. 25-30 bin TL aralığında olan anaokulları da var ancak zincir okullara bağlı olan ya da ismi tanınan okullarda ortalama rakamlar 200-250 bin TL. Zamlı ücretlerini açıklayanlar arasında 400-500 bin TL’leri bulanlar da var. Hal böyle olunca ailelerden de “Bu rakama çocuğumu yurt dışına üniversite eğitimine gönderirim” yönünde tepkiler yükseliyor. Yurt dışında daha iyi eğitim veren anaokullarının çok ucuz hatta ücretsiz olduğu yönünde de yorumlar var.  Başka ülkelerde ücretler dendiği kadar düşük mü? Konuyla ilgili görüş aldığımız Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Okul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebru Aktan Acar, pek çok ülkede anaokullarının devlete bağlı olduğunu ve ücretsiz eğitim verdiğini söylüyor. Avrupa başta olmak üzere ücretlerin bulunduğu bölgeye, özellikle de ailelerin gelirlerine göre değişiklik gösterdiğini belirten Acar, az geliri olan ailelerin az, çok olanların ise çok ücret ödediğini belirtiyor. Acar “Türkiye’deki gibi yıllık ücreti 150-200 bin TL’ye denk gelen okullar da var, 700-800 bin TL olan da” diyor.

ÜCRET ARTIŞI YARGIYA TAŞINIYOR

TÖZOK Başkanı Zafer Öztürk eğitim kurumlarının mali durumunun iç açıcı olmadığını belirterek, “İçinde bulunduğumuz şartlar nedeniyle, mevcut yönetmeliklerimizde yeni düzenlemelere ihtiyaç var. Ücretler başta olmak üzere, yeni bir yönetmelik yapılması zaruri oldu. Bu kapsamda yönetmelikle sınırlandırılmış olan, fakat ekonomik şartlar açısından ne yazık ki gerçeklerle örtüşmeyen özel okul ücret artış oranlarıyla ilgili, hukuksal yollarla, bir hak arayışı içinde olacağız” dedi.

MEB’DE KATKI PAYI ALINIYOR

Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okul öncesi eğitim kurumları ücretsiz. Çocukların beslenme, temizlik hizmetleri, eğitim materyalleri için katkı payı alınıyor. Bu ücret illere göre değişiyor. İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarının içinde yer alan anaokullarında öğrencilerden ortalama yemeksiz 300-350 TL bir ücret alınırken okul binalarının içinde olmayan anaokullarında yemek hizmeti verenlerde ise rakam 650 TL. Okullar genel olarak yarım gün eğitim veriyor.

DÜNYADA DURUM NASIL?

Ebru Aktan Acar, bazı ülkelerdeki ve okullardaki ücretlerle ilgili şu örnekleri veriyor:

Fransa: Devlet okullarında ilkokul, ortaokul, lise ücretsiz. Özel okullar, ailenin yıllık gelirini göz önünde bulundurarak fiyat belirliyor. Örneğin Lyon yakınlarındaki Al-Kindi Anaokulu düşük gelirli ailelerden yıllık 1600 euro yani bugünkü kurla 52.480 TL, yüksek gelirlilerden ise 3000 euro’ya (98.400 TL) kadar ücret talep ediyor.

İtalya: Ücretler ebeveynlerin gelirine bağlı. Aylık geliri 25.000 euro’nun altındaki aileler için aylık 145 euro (4756 TL); geliri 25.000 euro’nun üzerinde olanlar için aylık 190 euro (6232 TL) ücret alınıyor.

Yunanistan: Gümülcine’deki özel anaokulu, servis hariç, aylık 270 euro yani 8856 TL. Ülkede örneğin Saint Joseph Fransız Lisesi’nin ilkokulu dahi yıllık 4050 euro (132.840 TL).

Almanya: Kreş veya anaokulu/gündüz bakımevi (Kindergarten/Kita) ücretsiz, genellikle 50-80 euro aile katkı payı alınıyor. Özellerde ise ücretler her eyalette farklı ve herkesin aynı miktarda ödemesi gerekmiyor. Ödenecek rakam, ne kadar kazanıyorsunuz; çocuğunuz kaç yaşında, kaç saat anaokulunda kalacak gibi çeşitli faktörlere bağlı.

Belçika: Belçika’da 2 ile 6 yaş arasındaki her çocuğa okul öncesi eğitim ücretsiz sunuluyor. Uluslararası okullar ve Montessori okulları ücretli. Örneğin Brüksel’deki Montessori House 4-6 yaş için 5 tam gün yıllık 14.360 euro yani yaklaşık 471.000 TL. Kitaplar, alan gezileri, branş dersleri bu rakama dahil.

Kanada: Kanada’da anaokullarının ücretleri, eyaletlere ve okullara bağlı olarak aylık ortalama 1000 ile 1700 Kanada doları yani bugünkü kurla 22.400 TL ile 38.080 TL arasında değişiyor. Kanada’da devlete bağlı olan ilkokullar ücretsiz, devlete bağlı olmayanlar ücretli. Özel okulların yıllık ücreti 4000 ile 26.000 Kanada doları (90.160-586.000 TL) arasında.

Estonya: Tallinn’de ailenin gelirine bağlı ama ortalama aylık 250 ile 300 euro yani 8.200 ile 9840 TL civarında.

Hindistan: Özel okul ücretleri aylık 25.000-50.000 rupi (9.000-18.000 TL) arasında. Ayrıca ailenin gelirine de bağlı olarak ücretler değişiyor.

Nepal: Okul öncesi eğitim fiyatları oturulan yere göre değişiyor. Devlet okullarının çoğu parasız. Özel okullar büyük şehirlerde aylık 25.000 rupi (9000 TL). İlçelerde ise aylık 3000 ile 4000 TL aralığında.

Romanya: 4 saatlik anaokullarında yemek dahil değil 1350 leyi yani 9.000 TL. Sabah 08.00-18.00 arasında 8 saatlik tam günlük eğitimlerde ise aylık 1850 leyi (12.000 TL) civarında.

Kosova: 8 saatlik tam günlük anaokulları, öğle yemeği dahil aylık 100 euro (3297 TL).