ABD’ye Afrika’da bir darbe daha! Washington 100 milyon dolarlık gözetleme üssünü kaybediyor

Nijer’in iktidardaki askeri cuntası, ABD askeri personelinin ve sivil personelin topraklarında bulunmasına izin veren askeri anlaşmayı derhal geçerli olmak üzere iptal ettiğini duyurdu.

100 MİLYON DOLARDAN FAZLA MALİYETLE İNŞA EDİLDİ

2023 yılı itibariyle Nijer’de yaklaşık 1.100 ABD askeri bulunuyordu. ABD ordusu burada, Nijer’in merkezindeki Agadez yakınında 100 milyon ABD dolarından fazla bir maliyetle inşa edilen, hava üssü 201 olarak bilinen bir insansız hava aracı üssü de dahil olmak üzere iki üst ile faaliyet gösteriyor. Üs, 2018’den bu yana Sahel bölgesindeki DEAŞ militanlarını ve El Kaide bağlantılı Cemaat Nusrat el-İslam vel Müslimin’e (JNIM) karşı kullanılıyor.

Cuntanın duyurusu, ABD’li yetkililerin bu hafta Afrika işlerinden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Molly Phee başkanlığında ve aralarında ABD Afrika Komutanı General Michael Langley’nin de bulunduğu bir ziyaretin ardından geldi. Albay Amadou Abdramane Cumartesi günü Nijer televizyonunda ABD heyetinin diplomatik protokole uymadığını ve Nijer’e heyetin oluşumu, geliş tarihi veya gündemi hakkında bilgi verilmediğini ileri sürdü.

Görüşmelerin; Nijer’deki mevcut askeri geçiş, iki ülke arasındaki askeri işbirliği ve Nijer’in El Kaide ve DEAŞ ile bağlantılı militanlara karşı mücadelede müttefik seçimi etrafında döndüğünü de sözlerine ekledi.

CUNTADAN PUTİN’E TEBRİK 

Nijer cuntası, Temmuz 2023’te iktidarı Batı yanlısı bir hükümetin elinden aldığından beri, komşu Mali ve Burkina Faso’daki askeri yöneticiler gibi, Fransız ve diğer Avrupalı güçleri kovdu ve destek için Rusya’ya yöneldi.

Askeri yönetici General Abdourahamane Tiani ise, Vladimir Putin’i geçtiğimiz günlerde yeniden Rusya Devlet Başkanı olarak seçilmesinin ardından ‘yankılanan zaferinden’ dolayı tebrik etti. Moskova’nın, Putin’in Nijer’in ‘egemenliğini yeniden kazanmasına’ yardım etme konusundaki ‘şahsi bağlılığına’ güvenebileceğini de ilan etti.

Abdramane, “Nijer, Amerikan delegasyonunun, egemen Nijerya halkına terörle mücadelede gerçekten yardımcı olabilecek ortaklarını ve ortaklık türlerini seçme hakkını reddetme niyetinden üzüntü duymaktadır” dedi.

“Ayrıca Nijer hükümeti, Amerikan heyeti başkanının Nijerya hükümetine ve halkına yönelik misilleme tehdidinin eşlik ettiği küçümseyici tutumu güçlü bir şekilde kınıyor.”

TEK TARAFLI OLARAK DAYATILDIĞINI SAVUNDU

Abdramane ABD güçlerinin gitmesi gerektiğini söylemeden durdu. Ancak statülerinin ve varlıklarının yasadışı olduğunu ve bunun 2012 yılında tek taraflı olarak dayatıldığını savunarak anayasal kuralları ihlal ettiğini ileri sürdü.

Nijer’in topraklarındaki ABD sivil ve askeri personelinin sayısından veya konuşlandırılan ekipman miktarından haberi olmadığını ve anlaşmaya göre ABD ordusunun militanlara karşı herhangi bir yardım talebine cevap verme yükümlülüğünün olmadığını söyledi.

Abdramane, “Yukarıdakilerin ışığında, Nijer hükümeti, ABD askeri personelinin ve Amerikan Savunma Bakanlığı’nın sivil çalışanlarının Nijer Cumhuriyeti topraklarındaki statüsüne ilişkin anlaşmayı derhal geçerli olmak üzere iptal ediyor” dedi.

ABD Savunma Bakanlığı, yorum talebine hemen cevap vermedi. ABD, Agadez hava üssünün yanı sıra, Nijer ordusunun eğitimi için yıllarca ve yüz milyonlarca dolar yatırım yaptı. Bu güçlerden bazıları, Nijer’in seçilmiş başkanı Muhammed Bazoum’un Temmuz ayında devrilmesi olayına karıştı.

Ekim ayında Washington, askeri müdahaleyi resmi olarak bir darbe olarak tanımladı. Bu hamle, Nijer’e sağlayabileceği askeri destek ve yardımı kısıtlayan ABD yasalarını tetikledi. Ancak Aralık ayında Phee, Nijer’in belirli koşulları yerine getirmesi halinde ABD’nin yardım ve güvenlik bağlarını yeniden kurmaya istekli olduğunu kaydetti.